သံျဖဴဇရပ္ ျမိဳ ့ က ေသမင္းတမာန္ ရထားလမ္း တစ္ေနရာ
၁၉၄၂ ခုနွစ္ နိုဝင္ဘာလ မွ စတင္၍ ဂ်ပန္ တပ္မေတာ္ က ေဖာက္လုပ္ခဲ့ေသာ ယိုးဒယား
− ျမန္မာ မီးရထားလမ္း ႀကီးသည္ လူသားမ်ား စြာ အသက္ စေတး ခဲ့ရသည့္ အတြက္
ေသမင္းတမန္ ရထား လမ္း အျဖစ္ ထင္ရွားခဲ့သည္။ မီးရထားလမ္း ေဖာက္လုပ္ရာတြင္
ျမန္မာ တိုင္းရင္းသား ၈၀ဝ၀ဝ ေက်ာ္၊ မဟာမိတ္ တပ္သား ၁၀ဝ၀ဝ ေက်ာ္ တို့ အသက္
ဆံုးရံႈး ခဲ့ၾကသည္။ ရထားလမ္း ေဖာက္လုပ္ ျပီးစီး သည့္ အထိမ္း အမွတ္ပြဲကို ၂၅
ေအာက္တိုဘာ ၁၉၄၃ တြင္ က်င္းပခဲ့သည္။
သံျဖဴဇရပ္ မွ ဘန္ေပါင္သို႕ေသမင္းတမန္ ရထားလမ္း သည္
ျမန္မာျပည္ ဘက္ျခမ္း တြင္ သံျဖဴဇရပ္ျမိဳ႕မွ စတင္ခဲ့သည္။ ဘုရားသံုးဆူ
ေတာင္ၾကား ကိုျဖတ္လ်က္ ယိုးဒယားနိုင္ငံ ဘန္ေပါင္(Ban Pong) ျမိဳ႕ သို႕
ေဖာက္လုပ္ ခဲ့သည္။ ဘန္ေပါင္ ရွိ ဘန္ေကာက္ - စကၤာပူ မီးရထားလမ္း နွင့္
ဆက္သြယ္ ရန္ ျဖစ္ သည္။ မိုင္ ၂၅၀ ေက်ာ္ ရွည္လ်ားျပီး လမ္းခုလပ္ ေကြးျမစ္ေပၚ
၌ တံတား တစ္စင္း ကိုလည္း တည္ေဆာက္ ခဲ့သည္။ တံတား ေဆာက္လုပ္ရာ တြင္ ျမန္မာ
တိုင္းရင္းသားမ်ား သာမက စစ္သံု့ပန္း အျဖစ္ ဖမ္းဆီး ထားေသာ မဟာမိတ္တပ္သား
အမ်ားအျပား လည္း ပါဝင္ခဲ့သည္။
(သလႅာ၀တီ ကိုလင္း)
ဘတ္ဇ္အယ္လ္ဒရင္သည္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံသား
အာကာသယာဥ္မွဴးျဖစ္ၿပီး ၁၉၆၉ ခုႏွစ္တြင္ လေပၚသို႔ ပထမဆံုးေျခခ်ခဲ့သူ
အာကာသယာဥ္မွဴး နီးလ္အမ္းစထေရာင္းႏွင့္အတူ အပိုလို-၁၁
အာကာသယာဥ္ျဖင့္လုိက္ပါ၍ လေပၚတြင္လမ္းေလွ်ာက္ခဲ့သူျဖစ္သည္။
အယ္လ္ဒရင္ကို ၁၉၃၀ ျပည့္ႏွစ္ ဇန္န၀ါရီ ၂၀ ရက္က နယူးဂ်ာစီျပည္နယ္ ေမာင့္ကလဲေဒသတြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ ဖခင္ျဖစ္သူမွာ အေမရိကန္ေလတပ္ဗိုလ္မွဴးႀကီးျဖစ္ၿပီး မိခင္မွာ ၾကည္းတပ္အရာရွိတစ္ဦး၏ သမီးျဖစ္သည္။ ဖခင္က ၎၏ေလယာဥ္ပ်ံသန္းမႈစိတ္၀င္စားျခင္းကို အားေပးခဲ့သည္။
အယ္လ္ဒရင္သည္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္တြင္ ေမာင့္ကလဲအထက္တန္းေက်ာင္းမွ ေအာင္ျမင္ခဲ့ၿပီး ၀က္စ္ပြိဳင့္စစ္တကၠသိုလ္သုိ႔ တက္ေရာက္ခဲ့ၿပီး စည္းကမ္းလုိက္နာမႈ၌ အလြန္ထူးခၽြန္ကာ ပထမႏွစ္တြင္ အတန္းထဲ၌ပထမရခဲ့သည္။ ၁၉၅၁ ခုႏွစ္ ေက်ာင္းၿပီးဆံုးခ်ိန္တြင္ ၎၏အတန္းတြင္ တတိယေနရာရၿပီး စက္မႈအင္ဂ်င္နီယာဘြဲ႕ရရွိခဲ့သည္။
အယ္လ္ဒရင္၏ဖခင္ျဖစ္သူက ၎ကုိ ေလေၾကာင္းပညာရပ္ ဆက္လက္လုိက္စားေစလိုေသာ္လည္း ၎ကတိုက္ေလယာဥ္မွဴးျဖစ္ခ်င္ခဲ့၍ ေနာက္ဆံုးတြင္ ဖခင္ကအေလွ်ာ့ေပးကာ အေမရိကန္ေလတပ္သို႔ ၀င္ေရာက္ခဲ့သည္။ ေလတပ္ေလ့က်င့္ေရးေက်ာင္းတြင္လည္း ထူးခၽြန္ခဲ့သူ အယ္လ္ဒရင္သည္ ကုိရီးယားစစ္ပြဲတြင္ ပါ၀င္ဆင္ႏႊဲခဲ့ၿပီး ရန္သူ႔ MiG ေလယာဥ္ႏွစ္စီးကို ပစ္ခ်ႏုိင္ခဲ့၍ ေလတပ္ထူးခၽြန္ဆုရရွိခဲ့သည္။
ကုိရီးယားစစ္ပြဲၿပီးဆံုး၍ မိခင္ႏုိင္ငံသို႔ျပန္လာခ်ိန္တြင္ အယ္လ္ဒရင္သည္ မက္ဆာခ်ဴးဆက္နည္းပညာတကၠသိုလ္ (MIT)တြင္ တက္ေရာက္၍ ေလေၾကာင္းပညာရပ္အထူးျပဳျဖင့္ ေဒါက္တာဘြဲ႕ရရွိခဲ့သည္။ (MIT) ေဒါက္တာဘြဲ႕စာတမ္းအတြက္ လူလုိက္ပါေသာ ကမၻာပတ္လမ္းေၾကာင္းအတြင္း စြန္႔စားမႈမ်ားအေၾကာင္း အထူးျပဳေလ့လာခဲ့ေသာ အယ္လ္ဒရင္သည္ အေမရိကန္အာကာသေအဂ်င္စီ (NASA)၏ အာကာသယာဥ္ စတင္ပ်ံသန္းေရးအစီအစဥ္အတြက္ ေရြးခ်ယ္ခံရသည္။
အယ္လ္ဒရင္သည္ ၁၉၆၆ ခုႏွစ္တြင္ အျခားအာကာသယာဥ္မွဴးတစ္ဦးျဖစ္သူ ဂ်င္မ္လုိဗဲလ္ႏွင့္ ဂ်ီမီနီ-၁၂ အာကာသယာဥ္ႏွင့္ လုိက္ပါ၍ အာကာသထဲတြင္ ငါးနာရီၾကာ လမ္းေလွ်ာက္စံခ်ိန္တင္ခဲ့သည္။ ယင္းခရီးစဥ္အၿပီးတြင္ အယ္လ္ဒရင္သည္ အပိုလုိ-၁၁ အာကာသယာဥ္တြင္ နီးလ္အမ္းထစေရာင္းႏွင့္အတူ လုိက္ပါ၍ လေပၚတြင္ လမ္းေလွ်ာက္ခဲ့ၿပီး အျခားၿဂိဳဟ္တစ္ခုေပၚတြင္ လမ္းေလွ်ာက္ေသာ ပထမဆံုးလူသားႏွစ္ဦးျဖစ္လာသည္။ ၎တို႔သည္ လမ်က္ႏွာျပင္ေပၚတြင္ ၂၁ နာရီၾကာေနထိုင္ၿပီး လေပၚမွ ၄၆ ေပါင္ရွိေသာ ေက်ာက္တံုးမ်ားသယ္ယူ၍ ကမၻာေျမသို႔ ျပန္လာခဲ့သည္။
ကမၻာေျမသုိ႔ ျပန္ေရာက္ခ်ိန္တြင္ အယ္လ္ဒရင္မွာ အရပ္သားမ်ားအတြက္ အျမင့္ဆံုးဂုဏ္ျပဳဆု Presidential Medel of Freedom ဆု ခ်ီးျမႇင့္ခံရသည္။ အယ္လ္ဒရင္သည္ ၁၉၇၂ ခုႏွစ္တြင္ နာဆာအဖြဲ႕မွအနားယူၿပီး ေလတပ္သို႔ျပန္လာကာ စီမံခန္႔ခြဲေရးတြင္ ပါ၀င္လုပ္ကုိင္သည္။
ေနာက္ပုိင္းတြင္ အာကာသသိပၸံႏွင့္ပတ္သက္၍ နည္းပညာအမ်ားအျပားကို ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ခဲ့သူ အယ္လ္ဒရင္သည္ ကမၻာေျမသုိ႔ အျပန္ခရီး(Return to Earth) ဟူေသာ ကုိယ္တိုင္ေရးအထၳဳပၸတၱိကို ေရးသားခဲ့သလုိ ေအာက္ေမ့ဖြယ္မွတ္တမ္းစာအုပ္ႏွင့္ ကေလးငယ္မ်ားအတြက္ စာအုပ္အမ်ားအျပားလည္း ေရးသားခဲ့သည္။ ထုိ႔အတူ စိတ္ကူးယဥ္သိပၸံ၀တၳဳႏွစ္အုပ္လည္း ေရးသားခဲ့သည္။
ယခုအခါ အသက္(၈၀)ေက်ာ္ၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း မစၥတာအယ္လ္ဒရင္သည္ မိမိကုိယ္ကုိယ္ အလုပ္႐ႈပ္ေအာင္ စီမံထားဆဲျဖစ္ၿပီး တကၠသိုလ္အခ်ိဳ႕၌ ပို႔ခ်ေပးျခင္းႏွင့္ အျခားျပင္ပစကားေျပာပြဲအမ်ားအျပားတြင္ ပါ၀င္ေနဆဲျဖစ္သည္။
မစၥတာအယ္လ္ဒရင္သည္ အိမ္ေထာင္သံုးဆက္က်ခဲ့သည္။
(ရဲမင္း)
—Ref: Wikipedia
အယ္လ္ဒရင္ကို ၁၉၃၀ ျပည့္ႏွစ္ ဇန္န၀ါရီ ၂၀ ရက္က နယူးဂ်ာစီျပည္နယ္ ေမာင့္ကလဲေဒသတြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ ဖခင္ျဖစ္သူမွာ အေမရိကန္ေလတပ္ဗိုလ္မွဴးႀကီးျဖစ္ၿပီး မိခင္မွာ ၾကည္းတပ္အရာရွိတစ္ဦး၏ သမီးျဖစ္သည္။ ဖခင္က ၎၏ေလယာဥ္ပ်ံသန္းမႈစိတ္၀င္စားျခင္းကို အားေပးခဲ့သည္။
အယ္လ္ဒရင္သည္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္တြင္ ေမာင့္ကလဲအထက္တန္းေက်ာင္းမွ ေအာင္ျမင္ခဲ့ၿပီး ၀က္စ္ပြိဳင့္စစ္တကၠသိုလ္သုိ႔ တက္ေရာက္ခဲ့ၿပီး စည္းကမ္းလုိက္နာမႈ၌ အလြန္ထူးခၽြန္ကာ ပထမႏွစ္တြင္ အတန္းထဲ၌ပထမရခဲ့သည္။ ၁၉၅၁ ခုႏွစ္ ေက်ာင္းၿပီးဆံုးခ်ိန္တြင္ ၎၏အတန္းတြင္ တတိယေနရာရၿပီး စက္မႈအင္ဂ်င္နီယာဘြဲ႕ရရွိခဲ့သည္။
အယ္လ္ဒရင္၏ဖခင္ျဖစ္သူက ၎ကုိ ေလေၾကာင္းပညာရပ္ ဆက္လက္လုိက္စားေစလိုေသာ္လည္း ၎ကတိုက္ေလယာဥ္မွဴးျဖစ္ခ်င္ခဲ့၍ ေနာက္ဆံုးတြင္ ဖခင္ကအေလွ်ာ့ေပးကာ အေမရိကန္ေလတပ္သို႔ ၀င္ေရာက္ခဲ့သည္။ ေလတပ္ေလ့က်င့္ေရးေက်ာင္းတြင္လည္း ထူးခၽြန္ခဲ့သူ အယ္လ္ဒရင္သည္ ကုိရီးယားစစ္ပြဲတြင္ ပါ၀င္ဆင္ႏႊဲခဲ့ၿပီး ရန္သူ႔ MiG ေလယာဥ္ႏွစ္စီးကို ပစ္ခ်ႏုိင္ခဲ့၍ ေလတပ္ထူးခၽြန္ဆုရရွိခဲ့သည္။
ကုိရီးယားစစ္ပြဲၿပီးဆံုး၍ မိခင္ႏုိင္ငံသို႔ျပန္လာခ်ိန္တြင္ အယ္လ္ဒရင္သည္ မက္ဆာခ်ဴးဆက္နည္းပညာတကၠသိုလ္ (MIT)တြင္ တက္ေရာက္၍ ေလေၾကာင္းပညာရပ္အထူးျပဳျဖင့္ ေဒါက္တာဘြဲ႕ရရွိခဲ့သည္။ (MIT) ေဒါက္တာဘြဲ႕စာတမ္းအတြက္ လူလုိက္ပါေသာ ကမၻာပတ္လမ္းေၾကာင္းအတြင္း စြန္႔စားမႈမ်ားအေၾကာင္း အထူးျပဳေလ့လာခဲ့ေသာ အယ္လ္ဒရင္သည္ အေမရိကန္အာကာသေအဂ်င္စီ (NASA)၏ အာကာသယာဥ္ စတင္ပ်ံသန္းေရးအစီအစဥ္အတြက္ ေရြးခ်ယ္ခံရသည္။
အယ္လ္ဒရင္သည္ ၁၉၆၆ ခုႏွစ္တြင္ အျခားအာကာသယာဥ္မွဴးတစ္ဦးျဖစ္သူ ဂ်င္မ္လုိဗဲလ္ႏွင့္ ဂ်ီမီနီ-၁၂ အာကာသယာဥ္ႏွင့္ လုိက္ပါ၍ အာကာသထဲတြင္ ငါးနာရီၾကာ လမ္းေလွ်ာက္စံခ်ိန္တင္ခဲ့သည္။ ယင္းခရီးစဥ္အၿပီးတြင္ အယ္လ္ဒရင္သည္ အပိုလုိ-၁၁ အာကာသယာဥ္တြင္ နီးလ္အမ္းထစေရာင္းႏွင့္အတူ လုိက္ပါ၍ လေပၚတြင္ လမ္းေလွ်ာက္ခဲ့ၿပီး အျခားၿဂိဳဟ္တစ္ခုေပၚတြင္ လမ္းေလွ်ာက္ေသာ ပထမဆံုးလူသားႏွစ္ဦးျဖစ္လာသည္။ ၎တို႔သည္ လမ်က္ႏွာျပင္ေပၚတြင္ ၂၁ နာရီၾကာေနထိုင္ၿပီး လေပၚမွ ၄၆ ေပါင္ရွိေသာ ေက်ာက္တံုးမ်ားသယ္ယူ၍ ကမၻာေျမသို႔ ျပန္လာခဲ့သည္။
ကမၻာေျမသုိ႔ ျပန္ေရာက္ခ်ိန္တြင္ အယ္လ္ဒရင္မွာ အရပ္သားမ်ားအတြက္ အျမင့္ဆံုးဂုဏ္ျပဳဆု Presidential Medel of Freedom ဆု ခ်ီးျမႇင့္ခံရသည္။ အယ္လ္ဒရင္သည္ ၁၉၇၂ ခုႏွစ္တြင္ နာဆာအဖြဲ႕မွအနားယူၿပီး ေလတပ္သို႔ျပန္လာကာ စီမံခန္႔ခြဲေရးတြင္ ပါ၀င္လုပ္ကုိင္သည္။
ေနာက္ပုိင္းတြင္ အာကာသသိပၸံႏွင့္ပတ္သက္၍ နည္းပညာအမ်ားအျပားကို ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ခဲ့သူ အယ္လ္ဒရင္သည္ ကမၻာေျမသုိ႔ အျပန္ခရီး(Return to Earth) ဟူေသာ ကုိယ္တိုင္ေရးအထၳဳပၸတၱိကို ေရးသားခဲ့သလုိ ေအာက္ေမ့ဖြယ္မွတ္တမ္းစာအုပ္ႏွင့္ ကေလးငယ္မ်ားအတြက္ စာအုပ္အမ်ားအျပားလည္း ေရးသားခဲ့သည္။ ထုိ႔အတူ စိတ္ကူးယဥ္သိပၸံ၀တၳဳႏွစ္အုပ္လည္း ေရးသားခဲ့သည္။
ယခုအခါ အသက္(၈၀)ေက်ာ္ၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း မစၥတာအယ္လ္ဒရင္သည္ မိမိကုိယ္ကုိယ္ အလုပ္႐ႈပ္ေအာင္ စီမံထားဆဲျဖစ္ၿပီး တကၠသိုလ္အခ်ိဳ႕၌ ပို႔ခ်ေပးျခင္းႏွင့္ အျခားျပင္ပစကားေျပာပြဲအမ်ားအျပားတြင္ ပါ၀င္ေနဆဲျဖစ္သည္။
မစၥတာအယ္လ္ဒရင္သည္ အိမ္ေထာင္သံုးဆက္က်ခဲ့သည္။
(ရဲမင္း)
—Ref: Wikipedia